Αδαμάντιος Αρετάκης

 1. Γενική εκτίμηση :
      Πρόκειται για μία φιλότιμη και γενικώς καλή προσπάθεια επικαιροποίησης του κώδικα περί δικηγόρων, που ενσωματώνει τις μέχρι τώρα αλλαγές και ανάγκες αλλά βρίσκεται πάντα στη λογική της αρχής των «ούτως σταμένων των πραγμάτων», δηλαδή στη λογική του προηγούμενου αιώνα, ενώ βρισκόμαστε σε ηλεκτρονική εποχή και σε ανοικτή («παγκοσμιοποιημένη») αγορά .Η δικηγορία του σήμερα πρέπει να προλάβει τις ανάγκες του αύριο. Ο κώδικας περί δικηγόρων πρέπει να δομηθεί κατά τρόπο ώστε να ισχύει τα επόμενα 50-100 χρόνια !
Σε γενικές γραμμές συμφωνώ με τα κεφάλαια Α,Β,Γ , που είναι και τα περισσότερο ανανεωμένα και δεν συμφωνώ με τα κεφάλαια Δ και Ε .
Μικρή παρατήρηση για το άρθρο 8 περ ε : να προστεθεί μετά την ΕΠΕ και η ΙΚΕ (ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία) .
 Μικρή πρόταση για τις εξετάσεις των ασκουμένων : Προφορικά, να εξετάζονται και στον κώδικα δεοντολογίας . Μικρή επιμέρους πρόταση για το άρθρο 30 : Οι προαγωγές να γίνονται με εξετάσεις ύστερα από 6 χρόνια για το εφετείο και + εξι για τον Αρειο Πάγο. Οι εξετάσεις ανάλογες των προτεινομένων για τους ασκούμενους αλλά σε δύο μόνο μαθήματα για το εφετείο (αστικό και πολιτική δικονομία ή ποινικό – ποινική δικονομία ή διοικητικό –διοικητική δικονομία ) και για τον Αρειο Πάγω : Αναιρετική και ακυρωτική διαδικασία ενώπιον του ΑΠ και του Στε . Για όποιον δεν θέλει ή δεν έχει χρόνο να δώσει εξετάσεις, υποβολή δικογραφιών με συμπαράσταση σε 30 τουλάχιστον υποθέσεις εφετείου και 20 ΑΠ / Στε σε διάστημα 8 και 16 ετών αντίστοιχα .
Διαφωνία ως προς το άρθρο 39 : ούτως ή άλλως προβλέπονται άλλες ρυθμίσεις από το τελευταίο μνημόνιο εκτός και πιστεύομε ότι με το κώδικα θα ακυρώσομε το μνημόνιο , που είναι η μεγίστη των αφελειών : δεν θα ψηφισθεί ο κώδικας .
Β. Οι βασικές διαφωνίες μου συνίστανται στην οργάνωση των δικηγορικών συλλόγων και στη λογική των αμοιβών .
Θεωρώ ότι ήλθε η ώρα του ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ,νπδδ, με έδρα την Αθήνα και παραρτήματα σε όλες τις έδρες των Πρωτοδικείων της Ελλάδας . Παράρτημα θα έχουν και οι δικηγόροι του Πρωτοδικείου Αθηνών Κάθε παράρτημα θα έχει το διοικητικό του συμβούλιο, που θα έχει την ευθύνη της λειτουργίας του παραρτήματος και λογιστικά θα λειτουργεί ως ανεξάρτητο υποκατάστημα, με λογιστικά βιβλία 3ης κατηγορίας. Τα ίδια βιβλία θα τηρεί και ο ΔΣΕ κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων .
Οι τοπικοί Πρόεδροι θα ασκούν την πειθαρχική δικαιοδοσία στα παραρτήματα , πλήν όμως τα πειθαρχικά συμβούλια θα εδρεύουν στην Αθήνα . Στα πρωτοβάθμια συμβούλια θα μετέχει, με δικαίωμα ψήφου και ο τοπικός Πρόεδρος . Στα Δευτεροβάθμια Πειθαρχικά θα μετέχει υποχρεωτικά ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ελλάδας .
Τον Πρόεδρο του ΔΣΕ θα τον εκλέγει η Ολομέλεια των Προέδρων. Η Οργάνωση της Ολομέλειας και η Συντονιστική της Επιτροπή μπορεί να γίνει ως προτείνεται . Οι εκλογές θα διενεργούνται στα παραρτήματα με το προτεινόμενο σύστημα και ο εκλεγείς Πρόεδρος του παραρτήματος θα συμμετέχει στην Ολομέλεια των Προέδρων ήτοι στο ΔΣ του ΔΣΕ , το οποίο και θα συγκροτείται σε σώμα εκλέγοντας τον Πρόεδρο, τους Αντιπροέδρους, τον Γενικό Γραμματέα και τον Ταμία και τη Συντονιστική (εκτελεστική) Επιτροπή .
Εφόσον ήλθε η ώρα του ΔΣΕ, που είναι ώριμη, διότι πλέον οι δικηγόροι μπορούν να δικηγορούν παντού, άρα και να έχουν εγκατάσταση παντού, είτε ως μεμονωμένοι είτε ως εταιρείες , ως προτείνεται από το νέο κώδικα , ήλθε και η ώρα της ενοποίησης των αμοιβών και των παρακρατήσεων επί των αμοιβών. Ο ΔΣΕ θα εισπράττει δικαιώματα από κάθε αμοιβή μέσω των παραρτημάτων που επίσης θα εισπράττουν δικαιώματα από κάθε αμοιβή (εδώ μπορούμε να συζητήσομε κάθε αμοιβή για την οποία πρέπει να εκδίδεται φορολογικό παραστατικό –δικαστικές και εξώδικες εργασίες- και να αναπτύξομε σχετικές εφαρμογές και συστήματα ελέγχου) .
Οι διανεμητικοί καταργούνται για τις εν γένει αμοιβές (παραστάσεις, συμβόλαια ή οτιδήποτε άλλο) διότι νοθεύουν τον ανταγωνισμό (δικηγόρος Αθήνας μπορεί να είναι πιο «φθηνός» από δικηγόρο επαρχίας κοκ) αλλά διατηρούνται για τις αμοιβές από τις εργασίες με το Δημόσιο και τους δημόσιους φορείς, τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες .
Η αιτία και η ανάγκη που θέσπισε τους διανεμητικούς («απαλλοτριώσεις και γενικά μεγάλες δουλειές του Δημοσίου) παραμένει προς επίλυση και επιλύεται με την αναδιοργάνωση των δικηγορικών υπηρεσιών που προσφέρονται στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα , στη βάση της περί δημοσίων έργων νομοθεσίας των μηχανικών !! Εργολαβικά πτυχία για συμβουλευτική δικηγορία και συμβάσεις – στη λογική των μελετητικών πτυχίων των μηχανικών- και εργολαβικά πτυχία για δικαστήρια και είσπραξη δημοσίων εσόδων . Το Δημόσιο πάσχει, διότι δεν εισπράττει και αδυνατεί να εισπράξει …Οργάνωση της είσπραξης λοιπόν των καθυστερούμενων δημοσίων εσόδων με ανάθεση σε δικηγόρους και με ταυτόχρονη κατάργηση του ΚΕΔΕ … (διότι ευνοεί το Δημόσιο) ……. και βέβαια διατήρηση της απαγόρευσης της προσωποκράτησης . Ετσι η ανάθεση της είσπραξης , μέρους των δημοσίων εσόδων, ΔΕΝ θα είναι αντισυνταγματική .
Δικηγόροι ή δικηγορικές εταιρείες να μπορούν να έχουν και τα δύο πτυχία (συμβουλευτικής δικηγορίας και δικαστικής δικηγορίας). Διαβάθμιση των πτυχίων σε τάξεις , ανάλογα με την αξία του έργου που ανατίθεται …
Όπως μπορείτε να αντιληφθείτε , ένα τέτοιο μέτρο, εάν υλοποιηθεί , θα αντισταθμίσει την πολλαπλή αφαίρεση της δικηγορικής ύλης και θα βοηθήσει στην αναδιοργάνωση του δημοσίου και στην παροχή καλύτερων υπηρεσιών από το δημόσιο και τους φορείς του (λ.χ δικηγόρος εξειδικευμένος στα πολεοδομικά, να μπορεί να προσφέρει έπειτα από μειοδοτικό διαγωνισμό, τις συμβουλές του στην πολεοδομική υπηρεσία του χ Δήμου για ένα ή δύο χρόνια, με προκαθορισμένη αμοιβή κοκ) .
Οι εργολάβοι λοιπόν του Δημοσίου, θα πρέπει να καταβάλουν στα δικαιώματα του ΔΣΕ και στο διανεμητικό λογαριασμό του τοπικού παραρτήματος ……και αν το έργο είναι πανελλήνιας εμβέλειες (λ.χ μεγάλες συμβάσεις) θα καταβάλουν pro rata … Την ίδια υποχρέωση θα πρέπει να έχουν και όσοι αναλαμβάνουν εργολαβικά και μαζικά υποθέσεις από τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες (καταβολής δηλαδή στον διανεμητικό) .
Οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να οργανωθούν στη λογική του άρθρου 45 του προτεινόμενου κώδικα, με μία επιμέρους τροποποίηση : ο εν αναστολή ευρισκόμενος συνάδελφος , θα μπορεί να παρίσταται για λογαριασμό του εντολέα του, ήτοι θα μπορεί να δικηγορεί μόνον για τον εντολέα του …)
Οι αμοιβές , πρέπει να υπολογίζονται πλέον με την ώρα και όχι με την εργασία. Να φύγομε από τη λογική της «παράστασης στο μονομελές, αυτοκίνητο, εναγόμενος και να πάμε στη λογική : κατάθεση αγωγής για αυτοκινητικές διαφορές , ανεξαρτήτως αρμοδιότητας δικαστηρίου, απαιτούμενες ώρες εργασίας εντός γραφείου κατ ελάχιστον : ….ώρες χ ……η ώρα και η ώρα κάθε δικηγόρου να είναι κατ ελάχιστον ………..Ευρώ ανάλογα με τη βαθμίδα (παρά πρωτοδίκας, εφέταις , παρ αρείω πάγω), κάθε δε δικηγόρος να απαγορεύεται να πληρώνεται λιγότερο από τις καθορισμένες ελάχιστης προυπολογισμένης αμοιβής για την εργασία που εκτελεί και αντιθέτως να είναι υποχρεωμένος να έχει στη διάθεση οποιουδήποτε πελάτη του γραφείου του, όχι στο διαδίκτυο, τον δικό του τιμοκατάλογο, εφόσον οι αμοιβές του είναι μεγαλύτερες των ελαχίστων . Ετσι δεν θα υποβαθμισθεί η δικηγορία και δεν θα τύχομε περαιτέρω εκμετάλλευσης . Με λόγια : γενίκευση και εξειδίκευση του προτεινόμενου άρθρου 86 και εξειδίκευσή του ανάλογη με την εξειδίκευση στα άρθρα 63 επόμενα και στο παράρτημα του προτεινόμενου άρθρου 86.
Αυτά σε γενικό πλαίσιο. Φυσικά , πρέπει να τύχουν επεξεργασίας από ανάλογη με την συσταθείσα επιτροπή, να κριθούν, με διάλογο σε συνέδριο, που θα οργανωθεί, με συζητήσεις και τραπέζια ανά ενότητες, να τεθούν σε διαβούλευση και μετά να προταθούν ως κώδικας σε τελική μορφή .

Αδαμάντιος Ι Αρετάκης
Δικηγόρος με έδρα τα Χανιά